David Rubenstein’ın 30 çok başarılı isimle yaptığı röportajları içeren “How to lead “ kitabından daha önce bahsetmiş ve Jeff Bezos söyleşisinden çıkardığım bazı noktaları paylaşmıştım. Okurken bana ilham veren ve henüz Türkçeye çevrilmemiş olan kitaptan, liderlerin ortak özelliklerine dair çıkardığım notları ve röportajların benim için dikkat çeken yönlerini kendi yorumlarımla birlikte paylaşmak istedim.
· Ekip ve ekip çalışmasına önem vermek
Doğru ekip kurmak ve kurduğunuz ekiple uyum içinde uzun yıllar birlikte çalışmak başarının en önemli sırlarından biri. Ne kadar yetkin olursanız olun ekibiniz olmadan ya da ekibiniz ile yeterli uyumu yakalamadan sürdürülebilir başarı yakalamanız mümkün değil.
Dünyanın en zengin insanı Bezos, takım çalışması ve takım ile birlikte inovatif fikirler geliştirmeyi çok sevdiğini belirtiyor. ABD Başkanları Bill Clinton ve George W Bush da Beyaz Saray’a ilk geldikleri zamanlarda ekiplerinin desteği olmasa çok zorlanacaklarından bahsediyorlar. Yani en zengin ya da en güçlü olsanız da ekip desteği olmadan başarılı olmak çok zor.
“Richard Branson gibi olmak isteyen bir iş insanı olmak istiyorsanız ne yapmalısınız?” sorusunu Branson şöyle cevaplıyor “Etrafınızda müthiş insanlar olmalı. İşleri delege etmeli ve her şeyi kendi başınıza yapmıyor olmalısınız. Yöneticileriniz ve çalışanlarınız ekibi övmeli ve başarıları ile gurur duymalı. Ekiplerinizde cesur, yaratıcı ve herkesin parçası olmaktan gurur duyacağı işler yapan insanlar olmalı”
· Uzun vadeli düşünme ve sürekli ileriye bakmak
Liderlik, günü yönetmek değil bir vizyon koyup o vizyonun peşinden gitmek ve ekip üyelerinin gitmesini sağlamaktır. Dolayısıyla liderlik, bugüne değil geleceğe odaklanmaktır daha çok.
Bill Gates, Microsoft’taki fiili görevinden ayrılmış olmakla birlikte hala Office programlarının gelecekte nasıl çalışacağı ve ses ve yazı tanıma teknolojilerinin programları nasıl değiştireceğini planlama toplantılarına katılmayı ihmal etmiyor. Jeff Bezos, kendisinin ve ona direkt olarak bağlı yöneticilerin her zaman 3 yıl sonrayı planladıklarını ve günlük işlerle hiç ilgilenmediklerini belirtiyor. Pepsi Co CEO’su İndra Nooyi, yılın belirli günlerinin “tadım” günü olduğunu ve bu günlerde Pepsi Co’nun 3 İle 5 yıl içinde çıkarmayı planladığı tüm ürünleri tadarak geçirdiğini söylüyor.
Yani bugünle değil 3-5 yıl sonrası ile ve gelecekteki teknolojik gelişmelerle ilgileniyorlar. Bugüne takılıp kaldığınızda geleceği ıskalamak sizi oyun dışında bırakacaktır,
· Sürekli daha iyisini yapmaya odaklanmak
Liderler, sürekli daha iyisini yapmak için hem kendilerini hem de ekiplerini geliştirmeye odaklanmalıdır. Daha iyisini yapmak ve sürekli kendisiyle yarışmak liderleri ve ekiplerini ileriye taşıyacak ve geleceğe hazır olmalarını sağlayacaktır.
Sir Richard Branson, hiç bir işe kar etmek için girmediğini söyleyip şöyle devam ediyor: “Bir sektöre giriyorsak bunun nedeni, o sektördeki firmaların kötü hizmet veriyor olmasıdır. İşe girerken de kar etmek yerine en iyi deneyimi yaratmaya odaklanırız. Eğer kendi alanında en iyiyi yaratırsanız giderleri karşılayacak ve kar edecek kadar parayı mutlaka kazanırsınız.”
Ünlü golf oyuncusu Jack Nicolaus da golfün tüm diğer dallardaki profesyonel sporcular arasında neden bu kadar popüler olduğu sorusunu “…çünkü golf zor bir oyun ve hangi seviyede olursanız olun sizi zorlayacaktır ve her zaman daha iyisini yapabilme şansınız vardır” diye cevaplıyor,
· Hata yapmaktan ve hatalarını itiraf etmekten kaçınmamak
Daha iyisini yapmanın ve gelişmenin yolu, hata yapmaktan, hatalardan ders çıkarmaktan ve hatalarını itiraf etmekten geçiyor.
Jeff Bezos, başarısızlıkla sonuçlanmış yüzlerce girişimden bahsediyor ama büyük başarıların bu başarısız girişimlerin zararlarını karşıladığını söylüyor. Bill Gates de Microsoft’ta telefon ve arama motoru işlerini daha iyi yapabileceklerin, burada geride kaldıklarını ama burada yaptıkları hatalardan çok ders çıkardıklarını belirtiyor. General Colin Powell da Irak’ın işgalinin hatalı bilgi ile yapıldığını ve bunun için utanç duyduğunu itiraf ediyor.
Önemli olan hata yapmamak değil, hatayı sahiplenmek, hatadan dersler çıkarmak ve tekrar etmemesi için önlemler almak. Hiç bir girişim ya da iş sadece başarılı bir şekilde ilerlemez. Mutlaka sorunlar ve başarısızlıklar olacaktır, önemli olan bunları nasıl karşıladığınız ve üzerine ne tür aksiyonlar aldığınızdır.
· Dinlemek
Bir liderin sahip olabileceği en önemli özelliklerden biri dinlemek. Etrafındakileri, ekibini, müşterileri, dünyayı dinlemek. Dinlemek, karşımızdakine verdiğimiz değerin en önemli göstergelerinden biri.
Oprah Winfrey, başarısının en önemli sırrının çok iyi mülakatlar yapmak değil çok iyi dinlemek olduğunu söylüyor. Oprah Winfrey, kendisi ile mülakat yapan herkesin ilk sorusunun “konuşmam iyi miydi?” olduğunu ama ona göre insanların asıl sorularının şu olduğunu belirtiyor: “Beni duydun mu ve anlattıklarım sana bir şey ifade etti mi?”
Duke Üniversitesinin ve ABD Basketbol milli takımının koçu Mike Krzyzewski de büyük başarılarını anlatırken takım oyuncularına bir şeyi yapmalarını söylemek yerine yapıp yapamayacaklarını onlara sorduğunu belirtiyor.
Richard Branson’a hangi özelliklerin liderlik için çok kritik olduğu sorulduğunda şöyle cevaplıyor: “Gerçekten iyi bir dinleyici olmak çok kritik. İşinde çok iyi, bilge insanlarla bir araya geldiğimde onların tüm hayatlarını dinleyip, duyduklarını sindirerek ve konuşacakları zaman da kelimeleri çok dikkatli seçerek bilge sıfatını kazandıklarını görüyorum.”
· Empati ve alçak gönüllülük
Yaptığınız işi müşterileriniz ve hizmet verdiğiniz kitleler için yaptığınızı unutmadan hem çalışanlarla hem de hedef kitlenizle empati kurmak ve alçak gönüllü şekilde hizmete devam etmek, bir liderin takip edilmesini sağlayacak önemli özelliklerden biri.
David Rubenstein, eski başkanlar George W Bush ve Bill Clinton’a başkan olmak için en önemli özellik nedir diye sorduğunda Bush, alçak gönüllü olmak diye cevap verirken Clinton da “eğer başkan olmak istiyorsanız yaptığınız işin sizle değil insanlarla ve halkla ilgili olduğunu asla unutmamalısınız” diye cevap veriyor.
Pepsi Co CEO’su İndra Nooyi, CEO da olsanız nereden geldiğinizi unutmamanın ve ailelere alçak gönüllü şekilde yaklaşmanın önemini vurguluyor. CEO olduğunda, annesinin nasıl tüm komşu ve tanıdıklarını çağırdığını ve tebrikleri gururla kabul ettiğini anlatıyor ve annesinin gururundan esinlenerek kendisine direkt bağlı olan yöneticilerinin anne ve babalarına “çocuğunuz ile gurur duymalısınız” temalı mektuplar gönderdiğini belirtiyor.
· Hayırseverlik
Empati demişken, işinizi yaparken kazandıklarınızı ya da öğrendiklerinizi toplum yararına kullanmak dünyanın ve toplumların hem sorunlarının giderilmesine yardımcı olacak, hem de ilerleme sağlayacaktır.
Warren Buffet servetinin %80ini hayır işlerine ayırırken Bill Gates, vasfıyla ilgili şunları söylüyor: “Windows 95 ile en büyük yazılım firması olmayı başarmıştık. Kendi kendime, burada çok büyük bir değer yarattık bunu nasıl başkaları ile paylaşabilirim diye düşünmeye başladım. 2000 yılında kişisel servetimden 20 Milyar USD’yi vakfa bağışladım ve vakıf o anda dünyanın en büyük vakfı haline geldi…Paramı nesnelere harcamıyorum. Benim en önemli odağım vakfın doğru yönetilmesi. Vakıf seçtiğimiz alanlarda para harcadıkça ben de dünyanın en zenginleri listesinde sürekli aşağı sıralara düşeceğim çünkü şu anda kazandığımdan daha fazlasını veriyorum.”
Sir Richard Bronson, bilgeliklerinden faydalanmak ve catışmaların çözümü için destek almak üzere bilge liderlerin bir araya geldikleri “Elders” grubu fikrini Nelson Mandela ile paylaşıp onun bu gruba öncülük etmesini sağlamıştı. Elders grubunun bugün de içinde 16 Bolge insan bulunuyor ve dünyadaki çeşitli sorunların ortadan kaldırılması için fikir geliştirip aksiyon alınmasını sağlıyorlar.
Bu listede yer alan liderlik özelliklerini göstermek için dünyanın en zengin insanı ya da devlet başkanı olmaya gerek yok. Organizasyonunuzun boyutundan ya da organizasyon içindeki rolünüzden bağımsız olarak bu davranışları sergilemek sizi geleceğe hazırlayacak ve sürdürülebilir başarı için adımlar atmanızı sağlayacaktır. Tabi ki bu liste, iyi bir lider olmak için tam liste değil ve hiç biri yeni de değil ama üzerinde düşünüp aksiyon almanız durumunda fark yaratmanızı sağlayacak bir liste olduğuna inanıyorum.
